De Gouden Ganzenveer

De Gouden Ganzenveer is een culturele prijs die jaarlijks wordt toegekend aan iemand voor haar of zijn belangrijke bijdrage aan de Nederlandse geschreven taal of taalcultuur. De Gouden Ganzenveer is zowel een persoonlijkheids- als een oeuvreprijs. Laureaten hebben een richtinggevende, boeiende, verrassende, sprankelende of juist doorwrochte visie op de betekenis van taal en literatuur in onze samenleving en weten deze op een uitzonderlijk goede manier te verwoorden. Zij blinken uit in meerdere genres en spelen ook publiekelijk een rol in de verdediging van het woord.

De prijs wordt - zo mogelijk jaarlijks - toegekend aan een persoon of instituut vanwege zijn of haar grote betekenis voor het geschreven en gedrukte woord in de Nederlandse taal.

Het bestuur van de stichting heeft de selectie van de kandidaten en de besluitvorming over de laureaat in handen gegeven van Academie De Gouden Ganzenveer. De Academieleden zijn afkomstig uit de wereld van cultuur, politiek, wetenschap en bedrijfsleven. Ieder van hen heeft blijkt gegeven van betrokkenheid bij de Nederlandstalige cultuur; zij zijn op persoonlijke titel gevraagd. Eenmaal per jaar komen de leden bijeen om een besluit te nemen over de nieuwe laureaat.

De toekenning wordt in januari in radioprogramma De Taalstaat bekendgemaakt waarna in april de feestelijke uitreiking van de Gouden Ganzenveer in Amsterdam volgt.
De prijs bestaat uit een ganzenveer van goud en een jaar buitengewoon lidmaatschap van de Academie. In de loop van het jaar verschijnt een speciale uitgave.

Jonge Veer

De stichting vindt het van het grootste belang ook jongere generaties duurzaam bij het geschreven en gedrukte woord te betrekken. Daarom heeft zij in 2022 naast de Gouden Ganzenveer een aanmoedigingsprijs ingesteld voor een jong talent (<35 jaar) dat zich onderscheidt door een virtuoze omgang met taal, het geschreven woord en communicatie met een nieuw en jong publiek. Jaarlijks reiken wij de Jonge Veer uit aan iemand die markante bijdragen levert aan de versterking van de leescultuur. De winnaar kan een schrijver of essayist zijn, maar ook vertalers, toneelschrijvers en jonge redacteuren komen in aanmerking. 

Schrijfster Nina Polak ontving de eerste Jonge Veer in 2022, op voordracht van Nelleke Noordervliet.

De Gouden Ganzenveer 1955-1999 en vanaf 2002.

In 1955, bij het vijfenzeventigjarig bestaan van de Koninklijke Nederlandse Uitgeversbond, werd de Gouden Ganzenveer voor het eerst toegekend.
De eerste laureaat was de Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen. Met de prijs willen uitgevers – zo mogelijk jaarlijks – een persoon of instituut lauweren vanwege zijn of haar grote betekenis voor het geschreven en gedrukte woord in de Nederlandse taal. In totaal is de prijs 34 keer uitgereikt.
In 2000, na het samengaan van de Koninklijke Nederlandse Uitgeversbond, de Nederlandse Organisatie van Tijdschrift-Uitgevers en de Vereniging De Nederlandse Dagbladpers in het nieuwe Nederlandse Uitgeversverbond (NUV), werd de culturele prijs ondergebracht in een aparte stichting.